Ανείπωτες εμπειρίες στο Ρω – Κατάλογος Ομαδικής Έκθεσης

“Λόγω της κρίσεως σας χαρίζω το παιδί μου. Σώστε το εσείς”, έγραψε μια μητέρα σε ένα κομματάκι χαρτί που καρφίτσωσε στην πάνα του μωρού της, πριν το αφήσει στην τύχη του. Και η τύχη του το οδήγησε στις αρχές του 1936 στο Δημοτικό Βρεφοκομείο Θεσσαλονίκης “Άγιος Στυλιανός”, όπου πέθανε μετά από μερικές εβδομάδες.
Το βιβλίο “Λόγω της κρίσεως σας χαρίσω το παιδί μου”. Η διακίνηση των παιδιών στην ελληνική κοινωνία του 20ού αιώνα. Το παράδειγμα του Δημοτικού Βρεφοκομείου Θεσσαλονίκης “Άγιος Στυλιανός”, εκδόθηκε στις αρχές του 2015 από τις εκδόσεις του Συλλόγου Μέριμνας Παιδιού και Εφήβου (ΕνΤομω / ΣΥΜΕΠΕ). Είναι ένα βιβλίο που βασίζεται στην ανθρωπολογική επιτόπια έρευνα στο βρεφοκομείο και στα αρχεία του και αφηγείται μέσα από ιστορίες ζωής, στατιστικά δεδομένα και ντοκουμέντα, τους τρόπους με τους οποίους τα παιδιά άλλαζαν χέρια στην ελληνική κοινωνία του 20ού αιώνα.
Ένα βιβλίο που έκανε πολλά χρόνια να γραφτεί, αφού η έρευνα ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Κάθε φορά που γυρνάω πίσω και αναρωτιέμαι το πώς και το γιατί, σχεδόν μένω από λόγια. Η φίλη μου η Αλέκα Καζάνα, ψυχίατρος, παρουσιάζοντας πρόσφατα το βιβλίο μου, αναρωτήθηκε κι αυτή “γιατί έπρεπε τόσο πολύ καιρό να κρατήσει (η Αίγλη) μέσα της όλες αυτές τις ιστορίες των ζωντανών και νεκρών παιδιών”. Διέγνωσε το “βραχυκύκλωμα της σκέψης” μου, παρόλο που η ψυχή μου “ήταν έτοιμη για δράση”. Σκέφτηκε πως η συμβίωσή μου με τον κόσμο του βρεφοκομείου και των τροφίμων του ήταν ο μόνος ασφαλής τρόπος υποδοχής τους. θα προσέθετα πως ίσως να ήταν και ο τρόπος και ο απαραίτητος χρόνος για την κατανόηση των ανείπωτων εμπειριών που ο κόσμος αυτός εμπεριέχει.
Όταν οι κυρίες του ρω, η Ευτυχία Γούσιου και η Κατερίνα Δελιαλή, και τις ευχαριστώ πάρα πολύ γι’ αυτό, με κάλεσαν να παρουσιάσω το βιβλίο μου και βρέθηκα στη φιλόξενη αίθουσά τους, σχεδόν αυτόματα πρότεινα κάτι που σκεφτόμουν πολύ καιρό: μήπως να προσκαλέσουμε ανθρώπους που εκφράζονται με άλλους τρόπους να συνομιλήσουν με το βιβλίο;
Κι έτσι καλέσαμε φίλους δημιουργούς να διαβάσουν ένα απόσπασμα από το βιβλίο αυτό. Το κομμάτι για τα έκθετα παιδιά, τους τρόπους και τους τόπους της έκθεσής τους, τα σημειώματα και τα αντικείμενα που έφεραν μαζί τους. Τους ζητήσαμε να αφηγηθούν με τον δικό τους τρόπο αυτό που διάβασαν. Και εκείνοι ανταποκρίθηκαν. Ευχαριστώ από καρδιάς όλες και όλους τους δημιουργούς γιατί μου έδειξαν άλλους τρόπους να κατανοήσω πράγματα που χρόνια προσπαθώ. […] (Από την εισαγωγή της Αίγλης Μπρούσκου)